Schrijver - Albert Huberts

"Waarom schrijf je?'

Er zijn mensen waaraan je direct een instinctieve hekel hebt. Eentje daarvan zit tegenover mij in mijn woonkamer, haar tablet waarmee ze ons gesprek opneemt ligt op de salontafel. Of moet ik zeggen interview? Ze is immers een journaliste, van haar kortgeknipte koppie tot haar donkerblauwe instappers. 'Om gelezen te worden.'

'Dat zegt iedere schrijver.'

'Dan zal het wel waar zijn.'

'Nee, echt: waarom schrijf je?'

Ze is inderdaad een onaangenaam mens. 'Uit afkeer.'

'Afkeer? Waarvoor?'

'Remco Galesloot.'

'Voor jezelf?'

'Ja.'

'Waarom?'

Alleen iemand die stukjes schrijft kan zoiets vragen. 'Omdat schrijven afschuwelijk is.'

'Waarom schrijf je dan?'

'Zoals de bergbeklimmer antwoordde toen hem gevraagd werd waarom hij bergbeklimmer is: omdat er bergen zijn. Ik schrijf omdat er woorden zijn, omdat er taal is, omdat er gedachten, gebeurtenissen zijn die opgeschreven kunnen worden.'

'Daar haal je toch veel bevrediging uit?'

'Nee.'

'Je hebt net een verhalenbundel gepubliceerd, ben je daar dan niet trots op?'

'Nee.'

'Waarom niet?'

'Omdat ik weet hoeveel moeite me die heeft gekost.'

'Des te meer reden om er trots op te zijn.'

'Des te meer reden om er een afkeer van te hebben.'

'Ben je zo'n schrijver die urenlang naar een wit scherm staart zonder woorden te vinden?'

'Integendeel, ik heb zo veel ideeën dat ik het lastig vind daar een keuze tussen te maken.'

'Waarom kost het schrijven je dan zo'n moeite?'

'Voor mij zijn er twee soorten verhalen. De verhalen die je in een avond schrijft, in een trance, zonder werkelijk te beseffen wat je schrijft. Die verhalen blijken vrijwel altijd de volgende dag waardeloos. Dan zijn er verhalen waaraan je blijft sleutelen. Soms wel dertig jaar lang. Ook die verhalen zijn grotendeels waardeloos. Ik steek dus als schrijver heel veel tijd en energie in afval.'

'Als ik een artikel af heb, ben ik vaak blij en opgelucht. Heb jij dat niet met je verhalen?'

'Mijn verhalen zijn nooit af. Als ik op een gegeven moment besluit niet meer te werken aan een verhaal is het enige wat ik voel teleurstelling.'

'Teleurstelling?'

'De reden dat ik stop met het werken aan een verhaal is omdat ik denk dat ik het niet meer beter kan maken. Ik geef het op. Geen reden om blij te zijn.'

'En opluchting?'

'Het volgende verhaal wacht alweer op me. Er is geen opluchting.'

Ze bukt naar de tas die naast haar stoel staat, haalt er de verhalenbundel uit en legt die op tafel. 'Toch heeft deze bundel uitstekende recensies gekregen. Dat is toch positief?'

'Nee.'

'Waarom niet?'

'Omdat er verhalen in staan die ik er liever niet in had gehad en er verhalen ontbreken waarvan ik vind dat die erin horen.'

'Hoe komt dat?'

'De schrijver heeft daar niets over te zeggen. De redacteur van de uitgeverij bepaalt dat. Net als het papier, het font, de omslag, de rugtekst en ga zo maar door. Die bundel is niet van mij, die is van de uitgeverij.'

'De verhalen zijn toch van jou?'

'In die verhalen zijn zo veel wijzigingen aangebracht door de uitgeverij, wijzigingen buiten mij om, wijzigingen waar ik niet achter sta, dat ik me ervoor schaam dat mijn naam op het voorplat staat. Daarnaast zijn de verhalen niet meer van mij. Ze zijn van de uitgeverij.'

'Mag de uitgeverij dat zomaar doen?'

'Natuurlijk.'

'Hoe dat zo?'

'Ze betalen mij toch? Bovendien heb ik een contract ondertekend waarin ik toestemming geef.'

'Dan vraag je om een ander contract, met andere voorwaarden.'

'Dat doe je alleen als je een succesvolle schrijver bent. Als beginneling kun je dat beter niet doen. Voor jou tien anderen. Ach, ik ben er aan gewend geraakt.'

'Hoezo?'

'Vierentwintig jaar geleden won ik een verhalenwedstrijd met mijn eerste verhaal. Er werd een boek uitgegeven met de beste verhalen. Toen ik het boek kreeg, was ik inderdaad trots, totdat ik op een schutblad las dat de uitgever de eigenaar was van het auteursrecht van de verhalen. Ik was dus niet langer eigenaar van mijn verhaal. Bovendien hadden ze allemaal tekstwijzigingen aangebracht in het verhaal. Ik ben halverwege de prijsuitreiking weggelopen. Sindsdien heb ik me voorgenomen daar niet meer boos over te worden.'

'Is dat vaker gebeurd?'

'Voortdurend.'

'Je bent niet meer boos geworden?'

'Nee, ik vind het alleen jammer.'

'Dan stop je toch met schrijven?'

'Dat kan ik niet.'

'Hoezo niet?'

'Omdat ik een schrijver ben.'

'Ik ben ook een schrijver.'

Ik sta op om aan te geven dat het interview er wat mij betreft op zit. 'Jij bent een stukjesschrijver. Dat is een volslagen ander creatief proces.'

'Echt niet.'

'Vergeet je tablet niet, anders weet je straks niet wat je moet schrijven.'

Ze kijkt me boos aan terwijl ze de tablet in haar tas stopt. Ik loop alvast naar de voordeur en open die voor haar. Als ze naar buiten loopt, draait ze zich om en wil nog wat zeggen, maar ik gooi de deur dicht. In haar stukje zal vermoedelijk weinig positiefs staan over mij. Ach, ik lees het toch niet.

Vond je deze tekst leuk? Deze schrijver wil graag meer lezers. Je kunt hem/haar op de volgende manieren helpen:
- Geef hierboven een hartje. Meer hartjes betekent meer lezers voor deze tekst.
- Laat hier beneden een reactie achter. Ook dit trekt weer nieuwe lezers aan.
- Stuur dit verhaal naar iemand die van lezen houdt.
Namens de schrijver: heel erg bedankt voor je hulp!! ❤